BƯỚU GIÁP CÓ NHÂN KHÔNG ĐỘC

BƯỚU GIÁP ĐƠN THUẦN

1. Định nghĩa:

Bướu giáp đơn thuần có thể lan tỏa hoặc có nhân, là tình trạng tuyến giáp to không phải ung thư, không có cường giáp, suy giáp hoặc viêm. Trừ trường hợp thiếu hụt iod nặng, chức năng tuyến giáp bình thường và bệnh nhân không có triệu chứng, ngoại trừ tuyến giáp tang kích thước rõ, không đau. Chẩn đoán dựa vào lam sáng và xác định chức năng tuyến giáp bình thường. điều trị dựa vào nguyên nhân, nhưng phẫu thuật cắt tuyến giáp bán phần là cần thiết nếu bướu giáp quá lớn.

2. Nguyên nhân:

Bướu giáp đơn thuần, nguyên nhân thường gặp nhất của bướu cổ, thường thấy ở tuổi dậy thì, trong khi mang thai và khi mạn kinh. Nguyên nhân xảy ra ở những thời điểm này thường không rõ rang. Nguyên nhân được biết đến bao gồm:

Các khiếm khuyết sản xuất hormone tuyến giáp nội tại

• Ăn các thực phẩm có chứa chất ức chế tổng hợp hormone tuyến giáp (goitrogen, ví dụ sắn, rau cải xanh, súp lơ, cải bắp), có thể xảy ra ở các nước mà thiếu Iốt là thường gặp.
• Thuốc có thể làm giảm sự tổng hợp của hormone tuyến giáp (ví dụ, amiodarone hoặc các hợp chất có chứa Iốt khác, lithium)

Thiếu Iốt rất hiếm ở Bắc Mỹ nhưng vẫn là nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh bướu cổ trên toàn thế giới (bướu cổ địa phương). Bù lại sự giảm hormone, TSH tăng nhẹ, ngăn ngừa chứng suy giáp, nhưng kích thích TSH dẫn đến sự hình thành bướu cổ. Chu kì tái phát kích thích và teo tuyến giáp có thể gây ra hình thành những bướu nhân giáp đơn thuần. Tuy nhiên, căn bệnh thực sự của hầu hết bướu giáp đơn thuần ở các vùng thiếu Iốt là không rõ.

4. Triệu chứng:

Trong giai đoạn đầu, bướu cổ tương đối mềm , đối xứng và nhẵn. sau đó, có thể phát triển nhiều nốt và nang.

5. Chẩn đoán:

• Sự hấp thụ I ốt phóng xạ tại tuyến giáp
• Xạ hình tuyến giáp
• Siêu âm tuyến giáp
• Nồng độ Thyroxine (T4), triiodothyronine (T3), và hormone kích thích tuyến giáp (TSH)

Trong giai đoạn đầu, sự hấp thụ Iốt phóng xạ của tuyến giáp có thể là bình thường hoặc cao khi đo độ tập trung Iốt. Xét nghiệm chức năng tuyến giáp kết quả thường bình thường. Các kháng thể tuyến giáp được đo để loại trừ viêm tuyến giáp Hashimoto.

Trong bướu giáp đơn thuần, TSH huyết thanh có thể tăng nhẹ và T4 huyết thanh có thể thấp hoặc bình thường thấp, nhưng T3 huyết thanh thường là bình thường hoặc hơi cao.

6. Điều trị: Phụ thuộc vào nguyên nhân

Ở những vùng thiếu Iốt, các biện pháp sau giúp loại trừ tình trạng thiếu Iốt:

• bổ sung I ốt vào muối
• uống dầu Iốt
• tiêm dầu Iốt hàng năm
• bổ sung Iốt vào nước, hoa màu, hoặc thức ăn gia súc.
• Nên ngừng ăn phải các chất gây bướu giáp (như sắn, bông cải  xanh, súp lơ, bắp cải)

Trong các trường hợp khác, sự ức chế trục dưới đồi – tuyến yên và hormone tuyến giáp ức chế sản xuất TSH (do đó kích thích tuyến giáp). Liều lượng levothyroxine vừa phải (100 đến 150mcg/ ngày đường uống tùy thuộc vào TSH huyết thanh) rất hữu ích ở những bệnh nhân trẻ tuổi để giảm TSH huyết thanh xuống mức trungình thấp.

Chống chỉ định levothyroxine ở những bệnh nhân lớn tuổi có bướu nhân không độc, bởi vì những bướu này ít co lại và có thể che lấp vùng tự trị để levothyroxine có thể dẫn đến cường giáp.

Bướu giáp lớn đôi khi cần phẫu thuật hoặc Iốt131 để thu nhỏ các tuyến đủ để ngăn ngừa sự ảnh hưởng đến hô hấp hoặc nuốt hoặc điều chỉnh vấn đề thẩm mỹ.

Nguồn: MSD

Chịu trách nhiệm nội dung: BS Phan Thịnh