TẦM SOÁT UNG THƯ PHỔI
Ung thư phổi là căn bệnh nguy hiểm hang đầu trên thế giới với hơn 2 triệu người mắc mới và hơn 1 triệu người tử vong mỗi năm. Tại Việt Nam, trong số các bệnh nhân nhập viện, có 62,5% không còn khả năng phẫu thuật. Vậy làm thế nào phát hiện sớm bệnh để điều trị hiệu quả nhất?
Phương pháp tầm soát ung thư phổi duy nhất được khuyến cáo là chụp cắt lớp vi tính liều thấp (low-dose computed tomography hay low-dose CT-scan, hoặc LDCT). Khi chụp LDCT, người bệnh nằm trên bàn của máy chụp CT, máy sử dụng tia X-quang liều thấp để tạo dựng hình ảnh chi tiết phổi. Quá trình chụp chỉ mất vài phút và không gây đau đớn.
Những ai cần tầm soát ung thư phổi?
Cơ quan Y tế dự phòng Hoa Kỳ (The U.S Preventive Services Task Forrce (USPSTF)) khuyến cáo tầm soát ung thư phổi hằng năm với chụp LSCT với những người sau đây:
- Người hút thuốc 20 bao/năm hoặc nhiều hơn (đơn vị bao/ năm = số điếu thuốc hút trung bình 1 ngày/ 20 x số năm hút thuốc) và
- Hiện tại đang hút thuốc hoặc bỏ thuốc trong vòng 15 năm trở lại đây, và
- Tuổi từ 50-80
Các nguy cơ của tầm soát
Kết quả tầm soát có thể gợi ý một số người có nguy cơ ung thư phổi trong khi thực tế thì không phải ung thư. Kết quả này được gọi là dương tính giả. Dương tính giả có thể dẫn đến việc thực hiện thêm vài xét nghiệm khác hoặc phẫu thuật không cần thiết, điều này làm tăng them nguy cơ cho bệnh nhân.
Tấm soát ung thư phổi có thể chỉ ra các trường hợp ung thư mà chưa gây ra các triệu chứng gì cho bệnh nhân. Đây gọi là “chẩn đoán quá mức”. Chẩn đoán quá mức có thể dẫn đến việc điều trị không cần thiết.
Tia xạ từ chụp LDCT chụp lại nhiều lần có thể dẫn đến nguy cơ ung thư ngay cả đối với người bình thường.
Đây là lí do vì sao ung thư phổi chỉ được tầm soát ở những người lớn có các nguy cơ cao phát triển bệnh, do tiền sử hút thuốc lá và tuổi tác, và người không có các vấn đề sức khỏe làm giảm năng lực hoặc tuổi thọ, người mong muốn phát hiện sớm ung thư và nếu có thể phẫu thuật nếu cần.
Cách tốt nhất để giảm nguy cơ ung thư phổi là không hút thuốc và tránh hút thuốc thụ động. Tầm soát ung thư phổi không thể thay thế việc bỏ hút thuốc.
.jpg)
