Tuyến giáp, nằm ở vùng cổ trước, ngay dưới sụn nhẫn, gồm 2 thùy được nối bởi một eo tuyến giáp. Các tế bào nang trong tuyến sinh ra 2 hormone tuyến giáp chính:
-
Tetraiodothyronine (thyroxine, T4)
-
Triiodothyronine (T3)
Những hormone này hoạt động trên tế bào trong hầu hết mọi mô của cơ thể bằng cách kết hợp với thụ thể trong nhân tế bào và thay đổi biểu hiện của một loạt các sản phẩm gen. Hormone tuyến giáp cần thiết cho sự phát triển của mô não và mô sinh trưởng ở bào thai và trẻ sơ sinh, và ở người với mọi lứa tuổi điều chỉnh sự trao đổi chất đạm, carbohydrate và chất béo.
T3 là dạng hoạt động mạnh nhất trong liên kết với thụ thể trong nhân tế bào; T4 chỉ có hoạt động nội tiết tối thiểu. Tuy nhiên, T4 có thời gian bán hủy dài hơn và có thể được chuyển đổi sang T3 (trong hầu hết các mô) và do đó đóng vai trò như là một kho dự trữ và tiền hormone cho T3. Một dạng hormone tuyến giáp thứ 3, T3 tạo ngược (rT3), không có hoạt động trao đổi chất; nồng độ rT3 tăng trong các bệnh nhất định.
Ngoài ra, tế bào cận nang (tế bào C) tiết ra hormone calcitonin, được phóng thích để đáp ứng với tình trạng tăng canxi huyết và làm giảm mức độ canxi huyết thanh.
Tỷ lệ nhân giáp được báo cáo thay đổi theo phương pháp đánh giá. Ở bệnh nhân trung niên và cao tuổi, nhân tuyến giáp có thể sờ thấy ở khoảng 5%. Kết quả siêu âm và các khám nghiệm tử thi cho thấy nốt có trong khoảng 50% người cao tuổi. Nhiều nốt được tìm thấy một cách tình cờ trên các nghiên cứu hình ảnh đầu và cổ được thực hiện cho các rối loạn khác.
Hầu hết các nhân là lành tính. Các nguyên nhân lành tính bao gồm
-
Bướu giáp do tăng sinh keo
-
Nang tuyến giáp
-
Viêm tuyến giáp
-
U tuyến tuyến giáp
Nguyên nhân ác tính bao gồm ung thư tuyến giáp.
Các nhân tuyến giáp có thể đau hoặc không có triệu chứng. Đau gợi ý viêm tuyến giáp hoặc chảy máu trong nang. Một nhân không triệu chứng có thể là ác tính nhưng thường lành tính.
Các yếu tố nguy cơ ung thư tuyến giáp bao gồm:
-
Tiền sử chiếu xạ vùng tuyến giáp, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ
-
Tuổi < 20 tuổi
-
Nam giới
-
Tiền sử gia đình có người ung thư tuyến giáp hoặc đa u tân sinh tuyến nội tiết typ 2.
-
Khó nuốt
-
Một nhân đơn độc
-
Khàn giọng
-
Tăng kích thước (đặc biệt tăng trưởng nhanh hoặc tăng trưởng trong khi đang điều trị thuốc kháng giáp)
Khám thực thể
Các dấu hiệu gợi ý ung thư tuyến giáp bao gồm vôi hóa, cứng, đồng nhất hoặc gắn kết với các cấu trúc xung quanh, hạch vùng cổ, và khàn tiếng (do liệt thần kinh thanh quản quặt ngược).
Xét nghiệm
Đánh giá ban đầu về một nhân tuyến giáp bao gồm xét nghiệm:
-
Hormon kích thích tuyến giáp (TSH)
-
Kháng thể peroxidase kháng tuyến giáp
Nếu hormone kích thích tuyến giáp (TSH) thấp (phù hợp với cường giáp), chụp radioiodine được thực hiện. Các nhân tăng hấp thu Iod phóng xạ (nóng) ít khi ác tính.
Nếu các xét nghiệm chức năng tuyến giáp không thấy cường giáp hoặc viêm tuyến giáp Hashimoto, bước tiếp theo là kiểm tra bằng siêu âm tuyến giáp.
Siêu âm hữu ích trong việc xác định kích thước của nhân, nhưng có thể không cho phép phân biệt giữa tổn thương lành tính hay ác tính. Ung thư tuyến giáp được gợi ý bởi giảm âm đồng nhất; mạch nội mạch rõ rệt; bờ không đều; chiều cao của nhân lớn hơn chiều rộng; các nốt vôi hóa lớn không đều; các nốt vôi hóa nhỏ dạng thể cát, có đốm, mịn (ung thư biểu mô tuyến giáp dạng nhú); hoặc vôi hóa không đều dày đặc, đồng nhất (ung thư biểu mô tuyến giáp thể tủy).
Đối với các nhân có đặc điểm nghi ngờ, sinh thiết chọc hút bằng kim nhỏ (FNAB) được thực hiện dưới hướng dẫn của siêu âm là thủ thuật được lựa chọn và là phương tiện kinh tế nhất để phân biệt nhân lành tính với nhân ác tính. FNAB thường không được khuyến nghị cho các nhân < 1 cm hoặc cho các nhân hoàn toàn dạng nang.
Xét nghiệm tế bào học các tế bào thu được từ FNAB có thể phân biệt tổn thương lành tính với tổn thương ác tính. Đối với những tổn thương không xác định được về mặt tế bào học, phân tích phân tử FNAB tìm đột biến và sắp xếp lại, hoặc đo calcitonin để tìm ung thư biểu mô tủy có khả năng xảy ra có thể bổ sung đủ độ rõ ràng trong chẩn đoán để đưa ra khuyến nghị điều trị tối ưu.
Nguồn: MSD
Nếu bạn gặp vấn đề về bệnh lý bướu giáp, liên hệ ngay với Phòng khám ung bướu Phan Thịnh với số hotline 0822622108 để được tư vấn và điều trị đúng cách.
