Đột quỵ hay còn gọi là tai biến mạch máu não là tình trạng tổn thương não cấp tính.
TS. BS Nguyễn Bá Thắng - trưởng đơn vị đột quỵ Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM - cho biết nguyên tắc "Mất thời gian là mất não" tại buổi tư vấn "Đừng gục ngã vì đột quỵ", do Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM tổ chức.
" Tế bào thần kinh sẽ bị chết dần sau khi khởi phát đột quỵ. Cứ một phút trôi qua sẽ có khoảng 2 triệu tế bào não chết đi. Vì thế bệnh nhân cần được điều trị càng sớm càng tốt" - BS CKII Cao Văn Sang cho biết như vậy tại buổi sinh hoạt cộng đồng "Đột quỵ - phòng ngừa như thế nào?" do Bệnh viện Nguyễn Tri Phương tổ chức.
Hai dạng đột quỵ
Đột quỵ (còn gọi là tai biến mạch máu não) là tình trạng não cấp tính. Có hai dạng đột quỵ là đột quỵ thiếu máu não và đột quỵ xuất huyết não. Tuy nhiên, trên thực tế, đột quỵ thiếu máu nạo là dạng đột quỵ thường gặp hơn. Cứ 3 bệnh nhân đột quỵ sẽ có 2 người đột quỵ thiếu máu não.
Đột quỵ thiếu máu não xảy ra khi có cục máu đông do mảng xơ vữa tại mách máu não từ nơi khác theo dòng máu di chuyển đến não gây tắc nghẽn mạch máu. Tế bào não thiếu oxy và dưỡng chất nên bị tổn thương, nếu để lâu tế bào sẽ chết. Trong khi đó, đột quỵ xuất huyết não xảy ra khi mạch máu bị vỡ. Mức độ nghiêm trọng tùy thuộc vào diện tích vùng não bị tổn thương và thời gian tế bào não không được cung cấp máu đầy đủ.
10 bí quyết
1. Nhận biết sớm dấu hiệu:
- Méo miệng, rõ hơn khi bệnh nhân cười, nhe răng.
- Yếu hai tay hai chân: nhận biết rõ hơn khi đề nghị bệnh nhân giơ hai tay, hai chân lên cao.
- Ngôn ngữ bất thường, giọng bị đơ đớ, có thể đề nghị bệnh nhân lập lại từ gì đó xem bệnh nhân có thể hiểu và lập lại được không.
Đưa ngay bệnh nhân đến cơ sở có điều trị đột quỵ gần nhất.
2. Đừng chủ quan cơn thiếu máu não thoáng qua
Trong nhiều trường hợp, nhiều người có triệu chứng đột quỵ chỉ bị "cơn máu não thoáng qua" khoảng một giờ sau đó giảm dần, nhưng không như vậy mà nghĩ mình đã khỏe. Vì sự tắc nghẽn mạch máu nhỏ sẽ khiến một phần nhỏ mô não bị thiếu máu tạm thời và sớm được phục hồi vì cục máu đông tự vỡ (do maxjh máu nhỏ), hoặc nhu mô não này có thể được cấp máu nhờ nhánh máu nuôi ở cạnh bên.
Tuy nhiên, trong 10 người bị "thiếu máu não thoáng qua" thì có 1 người thực sự xuất hiện đột quỵ trong một tuần kế tiếp.
3. Xác định thời gian khởi bệnh đột quỵ
4. Giữ bệnh nhân nằm yên, tránh té ngã, sau đó cho bệnh nhân nằm cao 30 độ.
5. Đưa bệnh nhân đến ngay các trung tâm có thể can thiệp đột quỵ não cấp tính để được điều trị kịp thời.6. Nếu bệnh nhân lơ mơ, hôn mê: cần xem bệnh nhân thở bình thường, thở nhanh hay ngừng thở. Nếu bệnh nhân ngừng thở thì cần hô hấp nhân tạo, vì cấp cứu hô hấp là việc đầu tiên phải làm để đảm bảo đủ oxy cho tim vào não.
7. "Thời gian vàng" để cấp cứu tính từ thời điểm khởi phát cơn đột quỵ là sáu giờ. Thời gian tốt nhất là từ ba giờ sau khi xảy ra cơn đột quỵ.
Với sự tiến bộ của y học, ngày nay người ta có thể dùng thuốc để làm tan cục máu gây ra tắc mạch máu não. Tuy nhiên, nó chỉ được dùng cho những người bệnh đến viện sớm trong vòng 4,5 giờ sau khi khởi phát bệnh.
Từ 4,5 - 6 giờ chỉ có thể áp dụng dụng cụ thông mạch bằng dụng cụ rút huyết khối.
Nếu muộn hơn, không còn thông mạch được nữa thì việc điều trị rất khó khăn, khả năng tiên lượng xấu rất cao.
8. Tuyệt đối đừng chờ đợi hi vọng cơn đột quỵ sẽ qua đi, hoặc cho bệnh nhân uống thuốc linh tinh. Theo các bác sĩ, khi có dấu hiệu nghi bị đột quỵ, cần đưa bệnh nhân đến các cơ sở y tế càng nhanh càng tốt.
.jpg)
9. Tự uống thuốc hạ huyết áp là tự hại mình.
10. Đột quỵ thiếu máu não có thể điều trị nếu cấp cứu kịp thời. Khi thấy người nhà có dấu hiệu đột quỵ, thì việc cần làm ngay của người nhà là gọi ngay cấp cứu.
Những sai lầm khi cấp cứu người đột quỵ
1. Không được tự ý điều trị cho bệnh nhân, cho dù là bấm huyệt, châm cứu, cắt lễ... vì những cách điều trị này có thể làm chậm trễ việc điều trị, khiến bệnh ngày càng chậm trễ hơn.
2. Không cho bệnh nhân ăn uống, để đề phòng bệnh nhân nôn ói, trào ngược thức ăn vào đường thở sẽ rất nguy hiểm.
3. Không tự ý dùng thuốc hạ áp hoặc thuốc huyết áp ngậm dưới lưỡi. Bởi vì đột quỵ có hai dạng là đột quỵ thiếu máu não và đột quỵ xuất huyết não, nếu bệnh nhân đột quỵ thiếu máu não khi uống thuốc hạ áp sẽ làm tụt huyết áp, các tĩnh mạch càng thiếu máu, làm tăng nguy cơ tử vong.
Ngoài ra, tăng huyết áp là một trong những nguyên nhân gây đột quỵ, nhưng nó là sự ảnh hưởng của một quá trình dài.
Ở thời điểm do tắc mạch máu, thì cơ thể sẽ có cơ chế tự động tăng huyết áp để bằng mọi cách "khơi thông dòng máu". Nếu uống thuốc hạ áp vào thời điểm này sẽ đi ngược lại cơ chế tự nhiên của cơ thể và làm thêm mất thời gian.
Nguồn: sưu tầm
dotquy.kcb.vn
